Godna pamięć o Bogu i historii : Bibliografia dzieł Marcina Lutra w języku polskim

Większość zapisów bibliograficznych została sporządzona z autopsji. Bibliografia uwzględnia wydawnictwa zwarte, jak i fragmenty dzieł, ukazujące się w częściach w czasopismach religijnych. Wykorzystano również zasoby online katalogu Biblioteki Narodowej. Zaprezentowane poniżej zestawienie nie jest kompletne, zawiera jedynie publikacje wydane po 1945 roku w głównej mierze przez wydawnictwo Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, które w drugiej połowie XX w. kolejno nosiło nazwę „Strażnica Ewangeliczna“, „Zwiastun“, a od 1992 roku – „Augustana“. Nie pomija dorobku publikatorskiego wydawców z poza Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Na gruncie luterańskim tłumaczeniem dzieł Marcina Lutra zajmowali się wybitni ewangeliccy teolodzy, jak m.in. ks. bp prof. Andrzej Wantuła, ks. prof. Wiktor Niemczyk, ks. prof. Manfred Uglorz.
Wydawnictwo „Augustana“ proponuje czytelnikom m.in. serię „Biblioteka Klasyki Ewangelickiej“, w której ukazały się Mały i Duży katechizm, tezy, pisma etyczne, Wyznania o Wieczerzy Pańskiej ks. Marcina Lutra. W 1999 roku wspomniane wydawnictwo ogłosiło drukiem Księgi wyznaniowe Kościoła Luterańskiego, gdzie wśród siedmiu tekstów powstałych w XVI wieku, wchodzących w skład kanonu ksiąg wyznaniowych luteranizmu znajdują się pisma Lutra. Księgi wyznaniowe określają i opisują reformacyjne odczytanie i rozumienie Ewangelii. Ponadto na stronie www.luter2017.pl w zakładce „Marcin Luter” można znaleźć przetłumaczone na język polski podstawowe dzieła Reformatora w postaci pliku pdf. Ciekawą lekturę może stanowić tłumaczenie wybranych fragmentów z dzieł Lutra dokonane przez ks. Ryszarda Janika zamieszczone w części trzeciej niniejszego zestawienia. W życiu liturgicznym ewangelików duże znaczenie posiada pieśń kościelna. W obecnie używanym Śpiewniku Ewangelickim (wyd. 2002) zamieszczono … pieśni Lutra. Część czwarta zawiera ich wykaz.

Wydania samoistne:

Drogowskazy chrześcijanina, Kraków 2009
Dziesięcioro Przykazań Bożych z Małego Katechizmu Marcina Lutra w tłumaczeniu na język polski Michała Pontanusa Mostnika pastora w Smołdzinie, w 340 rocznicę śmierci Michała Mostnika. [Wyd.] Paweł Fijałkowski, Sochaczew 1994
95 tezy Marcina Lutra przybitych na drzwiach zamkowych kościoła w Wittenberdze 31 października 1517 roku. „Zwiastun”, Warszawa 1983
Kazania ks. dra Marcina Lutra : postylla domowa : nowy przekład. [spisał] Veit Dietrich; przekł. Marcin Walter. Kraków, cop. 2011.
Kazania nieekumeniczne. Warszawa : Wydaw. Św[iętego] Tomasza z Akwinu, 1998
Komentarz do Listu do Galatów, t.1, rozdz. 1-3, tłumaczenie zespołowe, Wydawnictwo Tymbes. Tymbark, cop. 2015
Komentarz do Listu do Rzymian, tłumaczenie zespołowe, wyd. 2 popr., Wydawnictwo Tymbes. Goleszów, cop. 2014
Komentarz do Listu Judy : wizerunek fałszywych nauczycieli w ich grzechach i ukaraniu, tłumaczenie zespołowe, Wydawnictwo Tymbe. [Goleszów], cop. 2012
Komentarz Listu do Rzymian, tłumaczenie zespołowe. Wydawnictwo Tymbes, Goleszów 2009
Krótkie wyznanie o świętym sakramencie przeciw marzycielom (koniec września 1544) : (WA 54, 141-167). ; Przekł., wprow. i koment. Mateusz Osęka. Wydawnictwo Turkus - Poligrafia, Warszawa 2007
Mały i duży katechizm doktora Marcina Lutra. Przetł. i wstępem opatrzył Andrzej Wantula. „Zwiastun”, Warszawa 1973
Mały i duży katechizm doktora Marcina Lutra. Przetł. i wstępem opatrzył Andrzej Wantula. „Zwiastun", Warszawa 1962
Mały katechizm dra Marcina Lutra, il. Emil Gajdacz, wyd. 9, „Zwiastun”, Warszawa 1983
Mały katechizm dra Marcina Lutra, przekł. i wstęp Andrzej Wantuła. „Zwiastun”, Warszawa 1962
Mały katechizm dra Marcina Lutra, przekł. Komisja Synodalna, „Strażnica Ewangeliczna”, Bytom 1949
Mały katechizm dra Marcina Lutra, wyd. 7 poprawione. „Zwiastun”, Warszawa 1965
Mały katechizm dra Marcina Lutra, wyd. 8 poprawione. „Zwiastun”, Warszawa 1972
Mały katechizm dra Marcina Lutra. [Wydawca] Naczelna Rada Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w PRL. Referat Prasowo-Wydawniczy, 6 popr. „Strażnica Ewangeliczna”, Bydgoszcz 1953.
Mały katechizm dra Marcina Lutra. [Wydawca] Śląski Kościół Ewangelicki A. W. Centralne Wydawnictwo Kościelne, Praga 1966.
Mały katechizm nowy przekład, [przekł. Marcin Brzóska], Wydawnictwo Augustana, Bielsko-Biała cop. 2014
Mały katechizm. [Red. Manfred Uglorz]. Wyd. 4, Wydawnictwo Augustana, Bielsko-Biała [2011].
Mały katechizm. Duży katechizm, przekł. Andrzej Wantuła, Wydawnictwo Augustana, Bielsko-Biała 2000
Mały katechizm. Duży katechizm, „Zwiastun”, Warszawa 1962
O niewolnej woli. Przekł. z łac. dokonał, wstępem i objaśnieniami opatrzył Wiktor Niemczyk. Chrześcijańska Akademia Teologiczna. Warszawa 1979
O niewolnej woli. Przekł. z łac. dokonał, wstępem i objaśnieniami opatrzył Wiktor Niemczyk. Chrześcijańska Akademia Teologiczna. Warszawa 1977
O wolności chrześcijańskiej. Przeł. [z niem.] W[iktor] Niemczyk. "Znaki Czasu", Warszawa 1991
Pisma etyczne : O wolności chrześcijanina. O dobrych uczynkach. O życiu małżeńskim. O kupiectwie i lichwie. O świeckiej zwierzchności, w jakiej mierze należy być jej posłusznym. Czy żołnierze mogą dostąpić zbawienia, Wydawnictwo Augustana, Bielsko-Biała 2009
Postylla domowa. Cieszyn 1883, reprint 1993
Przedmowa do pełnego wydania „Teologii niemieckiej” : 4 czerwca 1518. Tł. Piotr Augustyniak. 2012
Przedmowy do ksiąg biblijnych, przekł. J. Krzyszpień, Warszawa 1992
Przedmowy do ksiąg biblijnych. Tł. Jerzy Krzyszpień ; wstęp napisał Krzysztof Mrowcewicz. Towarzystwo „Ogród Ksiąg", Warszawa 1992.
Przekłady pism Marcina Lutra na język polski, [oprac. Janusz Narzyński], [w:] Franz Lau, Marcin Luter, przekł. Janusz Narzyński, „Zwiastun”, Warszawa 1966, s. 209-216
Rozprawa przeciwko teologii scholastycznej (1517). Tł. z łac. Piotr Augustyniak. 2012
Wykład Listu do Rzymian 1515/1516. Z niem. przeł. Iwona Slawik. Wydawnictwo Warto. Dzięgielów [2012].
Wyznanie augsburskie. 95 tez, wyd. 2, Wydawnictwo Augustana, Bielsko-Biała cop. 2014
Wyznanie o Wieczerzy Pańskiej, [przekł. Józef Pośpiech], Wydawnictwo Augustana, Bielsko-Biała 1999
Wyznanie o Wieczerzy Pańskiej, [przekł. Józef Pośpiech], wyd. 2, Wydawnictwo Augustana, Bielsko-Biała cop. 2014

II. Wydania niesamoistne, współwydawne:

Artykuły Szmalkaldzkie, [w:] Księgi wyznaniowe Kościoła Luterańskiego. Wydawnictwo Augustana, Bielsko-Biała 1999, s. 336-358
Artykuły Szmalkaldzkie, przekł. A. Wantuła, W. Niemczyk, [w:] Wybrane Księgi Symboliczne Kościoła ewangelicko-augsburskiego, Warszawa 1980, s. 352-381
Do chrześcijańskiej szlachty niemieckiego narodu o ulepszenie chrześcijańskiego stanu, przekł. Jan Lasota, [w:] Z problemów Reformacji t. 6, Bielsko Biała 1993, s.153-192
Do chrześcijańskiej szlachty niemieckiego narodu o ulepszenie chrześcijańskiego stanu : [fragmenty], przekł. B. Surowska, K. Sauerland, [w:] A. Ściegienny, Luter, Warszawa 1967, s. 188-202
Duży katechizm [w:] Księgi wyznaniowe Kościoła Luterańskiego, Bielsko-Biała 1999, s. 57-131
Duży Katechizm, przekł. A. Wantuła, W. Niemczyk, [w:] Wybrane Księgi Symboliczne Kościoła ewangelicko-augsburskiego, Warszawa 1980, s. 42-125
Kazanie o dobrych uczynkach : [fragm.], przekł. B. Surowska, K. Sauerland, [w:] A. Ściegienny, Luter, Warszawa 1967, s. 181-187
List do Spalatyna z 19 października 1516 roku, przekł. B. Surowska, K. Sauerland, [w:] A. Ściegienny, Luter, Warszawa 1967, s. 95-97
Mały katechizm dra Marcina Lutra, [w:] O. Krenz, Nauka wiary i życia, „Strażnica Ewangeliczna”, Warszawa 1959, s. 279-293
Mały katechizm [w:] Księgi wyznaniowe Kościoła Luterańskiego, Wydawnictwo Augustana, Bielsko-Biała 1999, s. 41-55
Mały katechizm [w:] Księgi wyznaniowe Kościoła Luterańskiego, wyd. 3, Bielsko-Biała 2011, s. 41-55
Mały Katechizm, przekł. A. Wantuła, W. Niemczyk, [w:] Wybrane Księgi Symboliczne Kościoła ewangelicko-augsburskiego, „Zwiastun”, Warszawa 1980, s. 30-42
O niewoli babilońskiej Kościoła : [fragmenty], przekł. H. Bartoszek, [w:] A. Ściegienny, Luter, Warszawa 1967, s. 98-112
O niewolnej decyzji : [fragmenty], przekł. W. Niemczyk, [w:] Myśl filozoficzno-religijna reformacji XVI wieku, Lech Szczucki (red.), Warszawa 1972, s. 72-90
O niewolnej woli : [fragmenty], przekł. W. Niemczyk, [w:] A. Ściegienny, Luter, Warszawa 1967, s. 140-167
O soborach i kościołach, przekł. Jerzy Gryniakow, [w:] Z problemów Reformacji, t. 6, Bielsko Biała 1993, s. 193-271
O tłumaczeniu, przekł. B. Surowska, , K. Sauerland, [w:] A. Ściegienny, Luter, Warszawa 1967, s. 175-180
O wolności chrześcijańskiej : [fragmenty], przekł. W. Niemczyk, [w:] A. Ściegienny, Luter, Warszawa 1967, s. 113-139
O wolności chrześcijańskiej, [w:] Myśl filozoficzno-religijna reformacji XVI wieku, Lech Szczucki (red.), Warszawa 1972
Osiem kazań Marcina Lutra przez niego wygłaszanych w Wittenberdze w post 1522. Przeciw niebiańskim prorokom, o obrazach i Sakramencie, 1525, [w:] Teoretycy pisarze i artyści o sztuce 1500-1600, oprac. J. Białostocki, Warszawa 1985, s. 121-123
Przeciwko morderczym i zbójeckim bandom chłopskim, przekł. H. Bartoszek, [w:] A. Ściegienny, Warszawa 1967, s. 168-174
Przedmowa do tomu I Dzieł łacińskich, przekł. I. Lichońska, [w:] Myśl filozoficzno-religijna reformacji XVI wieku, Lech Szczucki (red.), Warszawa 1972, s. 91-105
Tezy ogłoszone 31 października 1517 roku w Wittenberdze. [w:] A Rondthaler, Doktor Marcin Luter, „Zwiastun”, Warszawa, 1960
Tezy, przekł. I. Lichońska, [w:] Myśl filozoficzno-religijna reformacji XVI wieku, Lech Szczucki (red.), Warszawa 1972, s. 12-22
Traktat o wolności chrześcijańskiej, przekł. W. Niemczyk, [w:] Myśl filozoficzno-religijna reformacji XVI wieku, Lech Szczucki (red.), Warszawa 1972, s. 23-71

III. Wybór tekstów Marcina Lutra opublikowanych w czasopismach religijnych:
Czy nie jesteś cudownym, miłym Bogiem? (Ps 118,21), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 18/1983, s. 285
Duch działa w nas i przez nas (Zach 12,10a) ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 10/1983, s. 149
Dwojakie widzenie (J 1,14) ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 2/1983, s. 27
Modlitwa Lutra. [Cz. 1-18] ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 3/1983, s. 43; 4/1983, s. 60; 5/1983, s. 75; 6/1983, s. 84; 7/1983, s. 101; 8/1983, s. 127; 9/1983, s. 131; 10/1983, s. 149; 12/1983, s. 179; 13/14/1983, s. 194; 15/16/1983, s. 245; 18/1983, s. 261; 19/1983, s. 274; 10/1983, s. 308; 21/1983, s. 324; 22/1983, s. 340; 23/1983, s. 354; 24/1983, s. 373
Nasza zbroja : Słowo i modlitwa (Mt 4,10) ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 4/1983, s. 60
Niedziela Wieczności (Obj 21,1) ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 22/1983, s. 340
Niesieni Ewangelią (Łk 15,5) ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 8/1983, s. 115
Luter o swoim rozwoju na reformatora : z przedmowy do pierwszego tomu łacińskich pism z 1545 r. – na rok przed śmiercią, przekł. K.K, „Strażnica Ewangeliczna” 21/1955, s. 315-317
On stał się dla nas przekleństwem (Ga 3,13) ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 6/1983, s. 92
On zostawił nam przykład (1 P 2,21) ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 5/1983, s. 67
Owoc jedynie w Chrystusie (J 15,5) ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 17/1983, s. 268
Pańscy jesteśmy (Rz 14,8) ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 1/1983, s. 11
Pańscy jesteśmy (Rz 14,8) ), przekł. Ryszard Janik, „Kalendarz Ewangelicki” 1988, s. 79
Pieśń zboru (2 Sm 23,1-2) ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 9/1983, s. 131
Przychodzi Pan (Za 9,9) ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 23/1983, s. 354
Przydaj nam wiary (Łk 17,5) ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 13/14/1983, s. 199
Radosna wiara (Ga 3,13) ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 12/1983, s. 179
Słowa dla wiary i życia : [fragm.], [przekł. Jan Badura], cz.1-5, „Ewangelik Pszczyński” 1/1993, s. 15-16 ; 3/1993, s. 16 ; 4/1993, s. 16 ; 5/6/1996, s. 9-10 ; 5/6/1997, s. 8-10
Święto Reformacji (Mt 4,4) ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 20/1983, s. 308
Święto Żniw (Ps 145,15) ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 19/1983, s. 290
Tu mówi wasz reformator, „Strażnica Ewangeliczna” 21/1950, s. 3-4
Tylko czwarta część (Łk 8,15) ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 3/1983, s. 35
U Pana na zawsze (1 Ts 4,17) ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 21/1983, s. 324
Uczynki są pieczęcią wiary (Ef 2,10) ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 15/16/1983, s. 245
W warsztacie u Boga (J 15,2) : wykład Listu do Rzymian), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 13/14/1983, s. 195
W wieczór wigilijny (Łk 2,10-11) ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 24/1983, s. 370
Wzbudzony dla usprawiedliwienia naszego (Rz 4,25) ), przekł. Ryszard Janik, „Zwiastun” 7/1983, s. 101
Złote myśli naszego reformatora, „Poseł Ewangelicki”, Londyn 10/1952, s. 4-5

IV. Zestawienie pieśni ks. dr Marcina Lutra w „Śpiewniku Ewangelickim”, Wydawnictwo Augustana. Bielsko-Biała 2002:
Ach, Boże, spojrzyj, przekł. Edward Romański, pieśń 577, s. 791-792
Boże, chwalimy Cię, przekł. Edward Romański, pieśń 368, s. 508-512
Chrystus był w śmierci mocy, przekł. Edward Romański, pieśń 172, s. 251-253
Jam z niebios zszedł, przekł. Edward Romański, Jerzy Heczko, pieśń 54, s. 91-93
Jezus Chrystus, zbawca ludzi, przekł. Edward Romański, pieśń 401, s. 563
Niech cały się raduje świat, , pieśń 641, s. 875-876
Pochwalon, Jezu Chryste, bądź, pieśń 71, s. 113
Pokoju udziel z łaski nam, przekł. Tadeusz Sikora, pieśń 860, s. 1168-1169
Prosim Ducha dziś Świętego, przekł. Edward Romański, pieśń 222, s. 322
Warownym grodem, przekł. Edward Romański, pieśń 265, s. 378-379
Zachowaj nas przy słowie swym, przekł. Emil Gajdacz, Jan Gross, pieśń 266, s. 380-381
W pośród życia, jednak, przekł. Edward Romański, pieśń 280, s. 401-402
Wierzymy, że jedyny Bóg, pieśń 357, s. 493-494
Za wolą ojca, przekł. Edward Romański, pieśń 397, s. 557-558
Z głębokiej nędzy, pieśń 438, s. 608-610