czwartek, 26 stycznia 2017

Styczeń w datach

01.01.1714

– urodził się w Lazdynelach koło Gąbina Kristijonas Donelaitis (1714-1780), litewski poeta oświeceniowy, duchowny. Pisał wiersze, poematy, bajki
i pieśni.
01.01.1782
– w Londynie zmarł Johann Christian Bach (1735-1782), kompozytor niemiecki
01.01.1885
– ukazał się pierwszy numer „Przyjaciela Ludu” wydawanego przez
ks. Franciszka Michejdę dla ewangelików Śląska Cieszyńskiego
01.01.1999
– zmarł w Krakowie Stanisław Hadyna (1919-1999), polski kompozytor, dyrygent, muzykolog, pisarz, założyciel i wieloletni kierownik artystyczny Zespołu Pieśni i Tańca "Śląsk" (patrz: ur. 25 09 1919)
02.01. 1907
– urodził się ks. Adolf Frank (1907-1980), duchowny, przed wojną pracował na Wołyniu, później w Wiśle i Istebnej
03.01.1537
– zakończyła się dyskusja nad Artykułami Szmalkaldzkimi
03.01.1831
– urodził się Gustaw Adolf Gebethner (1831-1901), polski księgarz i wydawca prasy oraz książki
03.01.1890
– urodził się Otton Krenz ( 1890-1962), duchowny, wychowawca, publicysta, pracował w licznych parafiach diecezji warszawskiej
04.01.1921
– wykładem ks. Edmunda Burschego i ks. Jana Szerudy otwarto Wydział Teologii Ewangelickiej na Uniwersytecie Warszawskim w Wrszawie
04.01.1944
zginął w Hørbylunde koło Silkeborg Kaj Harald Leininger Munk (znany jako Kaj Munk) (1898-1944), duński dramatopisarz oraz duchowny kościoła luterańskiego..
04.01.1977
– zmarł ks. Jerzy Sachs (1911-1977), duchowny w parafiach kolejno: Szczytno, Kalisz, Poznań, Ostrów Wielkopolski, Kępno, działacz społeczny, członek Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce
06.01. 2003
– rozpoczęto emisję pierwszego w Polsce codziennego, godzinnego radiowego programu luterańskiego "Po prostu"
06.01.1573
– miała miejsce Konfederacja Warszawska w wyniku której, podpisano akt pokoju wyznaniowego w Polsce
06.01.1732
– zmarł w Elblągu ks. Jan Nagle (1674-1732), duchowny, pedagog w Elblągu, filolog, autor kilku prac naukowych, posiadał dużą bibliotekę,
07.01.1598
– zmarł Jakub Andreae, współautor „Formuły Zgody”
07.01.1679
– w Fürstenburgu na Łużycach urodził się w rodzinie pastorskiej ks. Piotr Jaenichen (1679-1738), pedagog w Toruniu, filozof, autor licznych prac dydaktycznych, naukowych literackich i religijnych
07.01.1813
w Ilensfeld urodził się Karol Ernest Wedel (1813-1902), przemysłowiec w Warszawie
07.01.1861
– w Cieszynie założono „Czytelnię Ludową”, ważną polską placówkę oświatową
07.01.1875
– w Lipnie urodził się Adolf Henryk Rondthaler (1875-1941), duchowny, pedagog w Warszawie, ewangelicki publicysta
07.01.1987
– w Skoczowie zmarł ks. Jan Noga (1916-1987), wieloletni proboszcz parafii w Skoczowie
08.01.1560
w Pińczowie zmarł Jan Łaski (1499-1560) reformator polski, jeden z tłumaczy Biblii Brzeskiej
08.01.1599
– zmarł w Krakowie Joachim Bielski (1550-1599), historyk, poeta
08.01.1673
– zmarł w Kiejdanach na Litwie Jan Borzymowski (1610-1673), biblista, filolog, teolog ewangelicko-reformowany, tłumacz pieśni kościelnych z języka polskiego na litewski
08.01.1941
– w Kenii zmarł Robert Baden-Powell of Gilwell (1857-1941), twórca ruchu skautowskiego
10.01.1778
w Upsali zmarł Karol Linneusz (1707-1778), szwedzki botanik, przyrodnik
10.01.1833
– urodził się August Robert Wolff (1833-1910), księgarz, wydawca w Warszawie
11.01.1975
– w Warszawie zmarł prof. Jan Antoni Reychman (1910-1975), orientalista, kierownik katedry filologii węgierskiej Uniwersytetu Warszawskiego
12.01.1900
– w Cieszynie urodził się Andrzej Hławiczka (1900-1976), inżynier-leśnik, działacz sportowy i turystyczny, publicysta
12.01.1730
– zmarł Johann Christoph Schwedler (1672-1730), duchowny, kaznodzieja, proboszcz parafii w Wieży koło Gryfowa Śląskiego, autor 500 pieśni
12.01.1730
– edykt cesarski na mocy, którego trzej ewangeliccy księża za sprzyjanie pietyzmowi musieli opuścić Cieszyn (Muthman, Steimetz, Zasadius)
12.01.1834
zmarł w Berlinie Friedrich Daniel Ernst Schleiermacher (1768-1834) ewangelicki teolog, filozof i pedagog. Autor 10 tomów kazań i dzieł
12.01.1871
– poświęcono pierwszy kościół ewangelicki w Rzymie
12.01.1876
– w Herne (Westfalia) urodził się Adolf Bielefeldt (1876-1930), architekt, twórca i budowniczy wielu gdańskich i sopockich kamienic oraz budynków użyteczności publicznej
12.01.1909
– urodził się w Pruszkowie ks. Eugeniusz Sauter (1909-1987), duchowny pracujący w parafiach mazurskich
13.01.1593
zmarł Szymon Budny (1530-1593), myśliciel, biblista i teolog braci polskich
13.01.1838
– urodził się w Bremie Ernst Christian Achelis (1838-1912), duchowny i teolog ewangelicki, prowadził działalność duszpasterską w Kościele ewangelicko-reformowanym; profesor teologii praktycznej na uniwersytecie. w Marburgu, kaznodzieja
14.01.1875
– Kaysersbergu (Alzacja) urodził się Albert Schweitzer (1875-1965), teolog, filozof kultury, lekarz, misjonarz, wirtuoz-organista, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1952 r.
14.01.1892
– urodził się ks. Martin Niemoeller, (1892-1984), duchowny, teolog, założyciel Kościoła Wyznającego w Niemczech, przeciwstawiającego się naporowi ideologii narodowo-socjalistycznej, więzień obozów koncentracyjnych, prezydent ŚRK w latach 1961-1968, występował przeciwko wojnie w Korei i Wietnamie, oraz zbrojeniom atomowym
14.01.1928
– zmarł w Ustroniu Jerzy Michejda (1860-1928), nauczyciel, współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego i jego organu „Miesięcznika Pedagogicznego”, inicjator polskiego ruchu krajoznawczego w szkołach ludowych
15.01.1863
– ukazał się pierwszy numer „Zwiastuna Ewangelicznego” założonego i redagowanego przez ks. Leopolda M. Otto, działacza oświatowego i kaznodzieję
15.01.1866
– urodził się Natan Soederblom (1866-1931), luterański arcybiskup w Szwecji, profesorem, wybitny historyk religii, laureat pokojowej nagrody Nobla (zm.12 07 1931)
15.01.1929
– urodził się dr Martin Luther King (1929-1968),duchowny baptystyczny, działacz na rzecz równouprawnienia, zniesienia dyskryminacji rasowej, laureat pokojowej Nagrody Nobla, przeciwnik wojny w Wietnamie
16.01.1908
– urodził się w Orłowej na Śląsku Cieszyńskim Adolf Fierla (1908-1967), nauczyciel, pisarz i poeta, po wojnie zamieszkał w Anglii
16.01.2000.
po 55 latach w Siemianowicach Śląskich podpisano deklarację zwrotu kościoła Marcina Lutra parafii ewangelickiej
16.01.1545
– w Altenburg zmarł Jerzy Spalatin (1484-1545), humanista, przyjaciel Lutra, pisarz, posiadający talent dyplomatyczny
16.01.1801
– w Hranicach na Morawach urodził się Ludwik Ernest Klucki (1801-1877), prawnik, burmistrz Cieszyna (1851-1861), polski działacz narodowy
16.01.1883
w Łyżbicach (Zaolzie) urodził się Karol Grycz (1883-1963), matematyk, dyrektor Państwowego Gimnazjum Matematyczno - Przyrodniczego w Cieszynie, prezes Towarzystwa Śpiewaczego „Harmonia”, wiceprezes Okręgu Śpiewaczego Bielsko–Cieszyńskiego
17.01.1898
– urodził się w Warszawie Jerzy Lefeld (1898-1980), pianista, kompozytor, pedagog, wybitny akompaniator
18.01.1563
– opublikowano Katechizm Heilderberski, najważniejszy obok Małego Katechizmu Marcina Lutra katechizm reformacji w XVI w.
18.01.1815
– urodził się Lobegott Friedrich Konstantin von Tischendorf (1815-1874), niemiecki protestancki biblista, znawca języków biblijnych. Posiadał doskonały wzrok, widział w szerszym paśmie niż przeciętny człowiek.
18.01.1995
– w Wiśle zmarł Adam Hławiczka (1908-1995), duchowny, muzyk, opracował śpiewnik dla dzieci i młodzieży, proboszcz parafii w Katowicach
19.01.1893
urodził się Stefan Starzyński (1898-1943), polityk, ekonomista, publicysta, prezydent Warszawy, zmarł 17 października 1943

19.01.1929
– urodził się w Skoczowie ks. Karol Tyrna (1929-1989), duchowny ewangelicki, wieloletni proboszcz parafii w Drogomyślu
19.01.1954
– zmarł ks. sen. Paweł Nikodem (1878-1954), duchowny ewangelicki, senior diecezji cieszyńskiej, redaktor „Posła Ewangelickiego” i „Kalendarza Ewangelickiego”, proboszcz w Ustroniu
20.01.2008.
w Lublinie zmarł Edmund Prost (1921-2008), profesor, kierownik Katedry Higieny Żywności Zwierzęcego Pochodzenia, rektor Akademii Rolniczej w Lublinie, redaktor miesięcznika „Medycyna Weterynaryjna”
20.01.1529
– wyszedł z druku Mały Katechizm ks. dr. M. Lutra
20.01.1750
– w Królewcu zmarł Michał Lilienthal (1686-1750), wydawca, historyk, kaznodzieja, bibliofil, bibliograf, znawca dziejów Prus i Polski        
20.01.1909
– zmarł we Wrocławiu Władysław Nehring (1830-1909), polski językoznawca i historyk, badacz języka starosłowiańskiego, autor prac naukowych i popularnonaukowych, ewangelik
20.01.1972
– w Mrągowie zmarł ks. Otton Hintz (1898-1972), duchowny pracujący w parafiach mazurskich
21.01.1656
w Preszowie (dziś Słowacja) urodził się ks. Johann Sartorius (1656-1729), duchowny na Żuławach Gdańskich, pedagog w Toruniu, filozof
23.01.1549
– zmarł w Braszowie Jan Honterus (1498-1549), geograf, humanista, działacz reformacyjny Siedmiogrodu
23.01.1635
– w Raappoltsweiler (dziś Ribeauvillé w Alzacji) urodził się Filip Jakub Spener (1635-1705), duchowny, opracował program reform Kościoła „Pia Desideria” (Pobożne życzenia)
23.01.1817
– w Hamburgu urodził się Fryderyk Henryk Lewestam (1817-1878), doktor filozofii, publicysta, współredaktor „Encyklopedii Powszechnej” Orgelbranda
24.01.1848
– urodził się w Końskiej k. Trzyńcu Jan Kubisz (1848-1929), poeta, nauczyciel, działacz śląski, autor zbioru poezji „Z niwy śląskiej” (1902), „Pamiętnik starego nauczyciela” (1928)
24.01.1945
powołano pierwszy Tymczasowy Konsystorz Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce
25.01. 1932
w Berlinie zmarł Józef Kiedroń (1879-1932) minister przemysłu i handlu działacz gospodarczy na Śląsku, pochowany na cmentarzu ewangelickim w Cieszynie
25.01.1586
– zmarł Łukasz Cranach Młodszy (1515-1586), niemiecki malarz, syn Lucasa Cranacha Starszego.
26.01.1603
w Brodnicy zmarł ks. Erazm Gliczner (1535-1603), duchowny, przywódca wielkopolskich luteran, pisarz religijny i pedagogiczny
26.01.1789
– urodził się w Cieszynie ks. Karol Fryderyk Kotschy (1789-1856), wybitny duchowny, kaznodzieja, botanik, proboszcz parafii i budowniczy kościoła ewangelickiego w Ustroniu, autor artykułów i podręcznika, tłumacz pieśni kościelnych na j. polski, zasłużony dla rozwoju oświaty i kultury polskiej na Śląsku Cieszyńskim.
26.01.1888
w Nowym Miasteczku na Dolnym Śląsku urodził się Fritz Ulbrich (1888-1971), kompozytor, organista, chórmistrz
26.01.1992
– zmarł ks. Tadeusz Terlik (1929-1992), proboszcz w Goleszowie, przeprowadził remont kościoła, wybudował nową plebanię, zwolennik muzyki chóralnej, ekumienista konsenior diecezji cieszyńskiej
27.01.1702
– urodził się ks. Jerzy Sarganek (1702-1743), duchowny, nauczyciel, oskarżony o pietyzm musiał opuścić Śląsk Cieszyński
27.01.1709
– „Reces egzekucyjny” cesarza Józefa I. wydany jako uzupełnienie traktatu altransztadzkiego na mocy, którego ewangelicy odzyskali 121 bezprawnie zabranych kościołów oraz otrzymali zgodę na budowę na Śląsku jeszcze 6 kościołów ewangelickich zw. Kościołami Łaski (Kożuchów, Żagań, Jelenia Góra, Kamienna Góra, Milicz, Cieszyn)
27.01.1924
– zmarł w Warszawie Adolf Daab (ok.1872-1924), przemysłowiec w Warszawie, budowniczy wielu obiektów przemysłowych, publicznych i prywatnych, m.in. kamienicy czynszowej przy ul. Kredytowej 4
27.01.1995
– zmarł Jan Walter (1934-1995), duchowny, zwierzchnik diecezji warszawskiej, proboszcz parafii Św. Trójcy w Warszawie, ekumenista
28.01.1687
– zmarł w Gdańsku Jan Heweliusz (1611-1687), astronom w Gdańsku, autor cenionych monografii naukowych. Ważnym jego osiągnięciem było skonstruowanie i zastosowanie śruby mikrometrycznej w teleskopie
28.01.1935
– urodził się Karol Samiec, (1935-1997), duchowny, proboszcz parafii w Wiśle
29.01. 1860
– zmarł Ernest M. Arndt (1769-1860), autor pieśni kościelnych
29.01.1887
– urodziła się w Łodzi Emilia Sukertowa-Biedrawina (1887-1970), historyk, działacz społeczny na Mazurach, redaktor naczelny „Gazety Mazurskiej” wydawanej w Działdowie, redagowała „Kalendarz dla Mazurów”, założycielka Muzeum Mazurskiego w Działdowie, opublikowała wiele prac poświęconych sprawom Mazur
29.01.1916
– w Orenburgu urodził się ks. Henryk Wegener-Wojnowski (1916-1952), duchowny ewangelicki, więzień obozów koncentracyjnych, proboszcz parafii w Bytomiu, redaktor czasopisma „Strażnica Ewangeliczna”
30.01.1850
– w Warszawie urodził się Aleksander Gierymski (1850-1901), malarz polski, brat Maksymiliana
30.01.1911
– w Drogomyślu urodził się Jan Broda (1911-2007), pedagog, publicysta, bibliofil, zbieracz folkloru, badacz kultury, autor licznych publikacji broszurowych i książkowych, artykułów prasowych
31.01.1998.
zmarł w Katowicach Karol Stryja (1915-1998), profesor, dyrygent, 1946-1948 kierownik muzyczny Państwowego Teatru Śląskiego, 1948-1951 członek Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia, 1953-1990 dyrygent i dyrektor artystyczny Państwowej Filharmonii Śląskiej w Katowicach, w latach 1964-1984 dyrektor artystyczny i dyrygent Orkiestry Symfonicznej w Odense (Dania)
31.01.1628
– zmarł Abraham van den Blocke (ok. 1572-1628), rzeźbiarz i architekt w Gdańsku
31.01.1808
– w Opolu urodził się Bronisław Ferdynand Trentowski (1808-1869), znany filozof polski, ewangelik reformowany
31.01.1891
– w Przewornie k. Strzelina urodził się Max Drischner (1891-1971), wybitny ewangelicki kompozytor, organista, i kantor
31.01.1892
– zmarł Karol Spurgeon (1834-1892) brytyjski kaznodzieja, autor pieśni religijnych


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz