Kalendarium rocznic – styczeń 2021

 03.01.1831 – urodził się Gustaw Adolf Gebethner (1831-1901), polski księgarz i wydawca prasy oraz książki

04.01.1921 – otwarcie Wydziału Teologii Ewangelickiej wykładem ks. Edmunda Burschego i ks. Jana Szerudy

06.01.1581 – w Głogowie miały miejsce rozruchy przeciw antyreformacyjnym zarządzeniom cesarskim

07.01.1861 – w Cieszynie założono „Czytelnię Ludową”, ważną polską placówkę oświatową

16.01.1801 – w Hranicach na Morawach urodził się Ludwik Ernest Klucki (1801-1877), prawnik, burmistrz Cieszyna (1851-1861), polski działacz narodowy

26.01.1831 – Odezwa Generalnego Konsystorza popierająca powstanie listopadowe

28.01.1611 – w Gdańsku urodził się Jan Heweliusz (1611-1687), astronom, autor cenionych monografii naukowych

29.01.1916 – w Orenburgu urodził się ks. Henryk Wegener-Wojnowski (1916-1952), duchowny ewangelicki, więzień obozów koncentracyjnych, proboszcz parafii w Bytomiu, redaktor czasopisma „Strażnica Ewangeliczna”

30.01.1911 – w Drogomyślu urodził się Jan Broda (1911-2007), pedagog, publicysta, bibliofil, zbieracz folkloru, badacz kultury, autor licznych publikacji broszurowych i książkowych, artykułów prasowych

31.01.1891 – w Przewornie k. Strzelina urodził się Max Drischner (1891-1971), wybitny ewangelicki kompozytor, organista, i kantor

Historia i współczesność prasy ewangelickiej – bibliografia w wyborze

 Prace magisterskie uczeni wyższych - wybór

1.   Burek E., Tematyka eklezjalna na łamach „Zwiastuna” (lata 1961-1970), Poznań 1991, promotor: ks. A. Bystry.

2.  Badura J. A., „Ewangelik Pszczyński" (1992-1998) - bibliografia zawartości czasopisma, Kraków 1998, promotor: dr B. Góra, WSP.

3.   Jemielita A., Ruch czasopiśmienniczy w Kościołach Polskiej Rady Ekumenicznej. Warszawa 2012, promotor: M. Kisilowska, UW.

4.    Mrozik E., Problematyka ekumeniczna w czasopiśmie „Zwiastun” w latach 1961-1965. Warszawa 1979, promotor ks. J. Pikulik.

5.    Osuch T., Urząd kościelny na tle dialogu ekumenicznego – „Zwiastun” 1974-1976, Warszawa 1983, promotor ks. A. Skowronek.

6.   Stanecka E., „Zwiastun Ewangeliczny” (1919-1939), Warszawa 1986, promotor:  A. Skrzypczak, UW.

7.   Konik T., Polska prasa ewangelicka Śląska Cieszyńskiego w latach 1867-1939, Warszawa 1975, s. 194 (maszynopis), promotor W. Gastpary, ChAT.

8.  Gloger M., Prasa mniejszości wyznaniowych w Polsce. Kraków 1990, promotor: J. Jarowiecki, WSP.

Historyczna pieczątka

 

Odbitka pieczątki urzędowej  parafii ewangelickiej w Pszczynie obowiązująca w oficjalnej dokumentacji parafialnej do końca lat 60. XX w. 

Rok 1905 w życiu ewangelików pszczyńskich

 W styczniu 1905 r. ewangelicy w Pszczynie przeżywali ogromną tragedię – spłonął ich kościół. Pożar wówczas ogarnął znaczną część drewnianej zabudowy rynku. Fakt ten został odnotowany w polskiej prasie ewangelickiej ukazującej się na terenie Śląska początku XX w. Przykładem są notatki prasowe opublikowane w „Przyjacielu Ludu”, którego współzałożycielem w roku 1885 był ks. Franciszek Michejda. Przypominam to zdarzenie poprzez zacytowanie relacji zamieszczonych w tym czasopiśmie w rubryce „Z Kościoła i szkoły”:

„Pruski Śląsk. Pszczyna. (Pożar). W nocy z dnia 24. na 25. stycznia spalił się tutejszy, niedawno odnowiony kościół ewangelicki z powodu nieostrożności dzwonnika. W r. 1896 obchodzono 150-letnią pamiątkę założeni tegoż kościoła, w której wzięło udział także wielu ewangelików z naszego Śląska. Pierwszej połowie 18. stulecia  uczęszczali ewangelicy z Pszczyny do kościoła ewangelickiego w Cieszynie.” („Przyjaciel Ludu” R. 21(1905), nr 5, s. 39)

Dwa lata trwała odbudowa kościoła ewangelickiego i fakt ten również został odnotowany w „Przyjacielu Ludu” 1907 roku:

„Prusy .Pszczyna. (Poświecenie kościoła.) Kościół ewangelicki w Pszczynie, który po swej restauracji z powodu 150-letniego jubileuszu swego istnienia w r. 1896  pożaru  stał się ofiarą pożaru, został odbudowany i na dniu 3. stycznia b.r. poświęcony. Aktu poświęcenia dopełnił ks. superintendent generalny  Dr. Nottebohm z Wrocławia. Nabożeństwo pożegnalne na miejscu, gdzie się podczas budowy kościoła odbywały nabożeństwa, odprawił ks. superintendent Nowak z Pszczyny, który także wygłosił kazanie uroczystościowe w kościele, liturgię odprawił ks. Drabek z Pszczyny.” („Przyjaciel Ludu” R. 23(1907), nr 2, s. 16)

Fotografie prezentują kościół ewangelicki w Pszczynie przed 1905 r. (zdjęcie 1) i około 1910 roku (zdjęcie 2).