Daty w kwietniowym kalendarzu 2024

 04.04.1834 – w Mistrzowicach urodził się Jerzy Cienciała (zm. 1913), rolnik, polski poseł ze Śląska Cieszyńskiego do parlamentu austriackiego, działacz narodowy

07.04.1914 – urodził się Artur Cienciała (zm. 1985), artysta rzeźbiarz, budowniczy ołtarza dla Kościoła ewangelickiego w Katowicach (1949)

09.04.1424 – ogłoszono parafowany przez króla Władysława Jagiełłę tzw. Traktat Wieluński

09.04.1754 – zmarł Christian Wolf (ur. 1679), filozof, matematyk, prawnik profesor Uniwersytetu w Halle

11.04.1894 – założono ewangelicką diakonię w Niemczech

14.04.1774 – w Toruniu zmarł Gotfryd Centner (ur. 1712), historyk i pedagog, znawca literatury polskiej

15.04.1764 – w Wołczynie urodził się Zygmunt Vogel (zm. 1826), rysownik, malarz w Warszawie, projektant kafelków wznoszonych z okazji pogrzebów wybitnych osobistości

15.04.1874  – w Cieszynie zmarł Jan Śliwka (ur. 1823), pedagog, autor podręczników, działacz narodowy, popularyzator podręczników

16.04.2004 – w Konstancinie zmarł prof. Jan Szczepański (ur. 1914), socjolog i humanista, rektor Uniwersytetu Łódzkiego, wiceprezes PAN, poseł na Sejm, autor 1500 publikacji

18.04.1854 – zmarł Józef Antoni Franciszek Elsner (ur. 1769), kompozytor, pedagog i teoretyk muzyki, nauczyciel Fryderyka Chopina

19.04.1924 – w Trzyńcu zmarł Jan Drózd (ur. 1838), nauczyciel, pomolog, działacz społeczny

20.04.1964 – w Cieszynie zmarł Tadeusz Kubisz (ur. 1880), fotograf, wydawca pocztówek, współpracownik wielu wydawnictw

20.04.1584 – księżna Katarzyna Sydonia wydała nowy „Porządek Kościelny” według wyznania augsburskiego

22.04.254 – zmarł Orygenes (ur. 185), najwybitniejszy teolog Wschodu, pisarz kościelny, filozof wczesnochrześcijański

22.04.1724 – w Królewcu urodził się Imannuel Kant (zm. 1804), filozof epoki Oświecenia, twórca transcendentalnego idealizmu, wychowany był w tradycji luterańskiej

23.04.1914  – w Łodzi urodził się ks. Jan Niewieczerzał (zm. 1981), zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w PRL, działacz ekumeniczny, przewodniczący PRE (1960-1975), wykładowca ChAT w Warszawie

24.04.1684 – w Weissenfels zmarł Johannes Olearius (ur. 1611), duchowny ewangelicki w Halle, profesor teologii, autor pieśni religijnych

26.04.1964 – Synod Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce uchwalił „Zasadnicze Prawo Wewnętrzne”

27.04.1584 – w Wilnie zmarł Mikołaj Radziwiłł Rudy (ur. 1512), książę, hetman, kanclerz litewski, wojewoda wileński, zwolennik Reformacji

28.04.1944 – w Krośnie nad Wisłokiem zmarł Józef Biedrawa (ur. 1878), nauczyciel,  działacz społeczny i narodowy na Mazurach

 Spotkanie Marii Magdaleny ze zmartwychwstałym Jezusem.
Obraz Wojciecha Gersona

Niegasnącej wiary i nadziei w nasze zmartwychwstanie,

bo Jezus żyje a z Nim i my! Alleluja!

życzy Jadwiga

 

Myśl teologiczna ks. Jana Grossa

     Ks. Jan Gross pozostawił bogaty dorobek pisarski. Składa się on z prawie 400 artykułów opublikowanych w czasopismach kościelnych zarówno luterańskich jak i katolickich. To również oprawione rękopisy kazań oraz wydruki komputerowe artykułów i kazań, które pisał do końca życia, nawet wtedy, gdy stan zdrowia nie pozwalał mu czynnie odprawiać nabożeństw. Pisał swoje przemyślenia na wyznaczone niedzielne perykopy, przesyłał je swoim znajomym, a także księżom tym, którzy dopiero rozpoczęli pracę w Kościele i tym starszym również.

Po latach z nostalgią wspominam tamten czas. W pamięci mojego komputera do dzisiaj znajduje się katalog zatytułowany „Gross Jan Ksiądz”, w którym zapisane są wszystkie teksty i zdjęcia nadsyłane przez ks. Jana Grossa. Zajrzałam tam przy okazji rocznicowego wspomnienia. Moją uwagę zwrócił tekst o Sakramencie Komunii Świętej, którego fragmenty poniżej cytuję:

 

Ks. Jan Gross

LUTERAŃSKA NAUKA O EUCHARYSTII

W teologii luterańskiej „Sakrament to obrzęd święty ustanowiony przez samegoJezusa Chrystusa, w którym pod widzialnymi znakami udzielana jest niewidzialna łaska Boża.”

Na pytanie: „Co to jest Sakrament Ołtarza?”, ks. dr Marcin Luter w swoim Małym Katechizmie odpowiada: „Jest to prawdziwe ciało i prawdziwa krew Pana naszego Jezusa Chrystusa, pod chlebem i winem nam chrześcijanom do spożywania i picia przez samego Chrystusa ustanowione.” Luter ani na chwilę nie wątpił, że w tym Sakramencie jesteśmy uczestnikami prawdziwego ciała i krwi Chrystusa, że w nim realnie, substancjalnie i rzeczywiście obecny jest ukrzyżowany i zmartwychwstały Jezus Chrystus. Dla Lutra i dla jego współwyznawców „w”, „z”, „pod” postaciami chleba i wina jest obecny prawdziwie, realnie i substancjalnie Jezus Chrystus ukrzyżowani i zmartwychwstały. On w Wieczerzy Świętej jest obecny nie tylko subiektywnie we wierze, ale także obiektywnie w chlebie i winie. Z istniejących w starożytnym Kościele dwóch nauk o Eucharystii – „transsubstancjacji” i „konsubstancjacji”, Kościół katolicki na soborze laterańskim w roku 1215 przyjął naukę o transsubstancjacji, a luteranizm przyjął naukę o konsubstancjacji.

Na tej podstawie Kościół luterański naucza w Dużym Katechizmie: „W sprawie transsubstancjacji (przemiany substancji elementów) w ogóle nie bierzemy pod uwagę sofistycznego, chytrego wymysłu, dzięki któremu zmyślają, że chleb i wino wyzbywają się chytrego zatracają swoją naturalną substancję i że zachowuje się tylko kształt i barwa chleba, a nie pozostaje on chlebem prawdziwym. Bardzo dobrze, bowiem zgadza się z Pismem św. to, że chleb jest obecny i nim pozostaje, jak sam Paweł to określa: "Chleb, który łamiemy" (I Kor.10,16), i dalej: "Tak niechaj je z chleba" (I Kor. 11,28).”

Oczywiście księgi wyznaniowe luteranizmu mocno podkreślają konieczność udzielania wszystkim Eucharystii pod dwiema postaciami, jak ją ustanowił Chrystus i nakazał: „Pijcie z niego wszyscy.” Dogmatyka luterańska, zwłaszcza Chrystologia naucza, że na podstawie nauki o „Ubiquitas Corporis Christi” – „wszechobecności ciała Chrystusowego”, ciało Chrystusa jest wszechobecne, a więc także w chlebie i winie poświęconym Słowem Chrystusa wypowiedzianym w Wieczerniku, które wypowiada z rozkazu i w miejsce Chrystusa, jako „repesentant Christi personam” (Apologia Konfesji Augsburskiej art. VII pkt 28.), a więc ustanowiona przez Kościół poprzez modlitwę do Ducha Świętego i włożenie rąk biskupa osoba (powołana „rite vocatus”). (…)

CZYM JEST DLA LUTERAN EUCHARYSTIA?

Ona odnawia wspólnotę z ukrzyżowanym i zmartwychwstałym Chrystusem, jest zapewnieniem życia wiecznego, daje odpuszczenie grzechów i zbawienie, ale też jest Sakramentem, który odnawia wspólnotę pomiędzy braćmi i siostrami Jezusa Chrystusa (Ew J 6,53-57). Eucharystia jest Wieczerzą jedności pomiędzy poszczególnymi wierzącymi, a całym Kościołem. Dlatego nigdzie podział Kościoła nie jest tak boleśnie odczuwalny jak właśnie podczas wspólnej Komunii Świętej. Dla luteran Sakrament ten „daje przedsmak życia wiecznego, a (…) przeszłe i przyszłe wydarzenie zbawcze staje się dla nas teraźniejszością.”

Dlatego w luterańskiej liturgii eucharystycznej często wypowiadane są słowa jednej z 15 modlitw eucharystycznych: „Prosimy Cię: Poświęć nas sobie na własność, zachowaj w jednomyślności i braterstwie, w pokorze i cierpliwości. Buduj Kościół Swój, jedyny, święty, powszechny, zgromadź w nim wiernych ze wszystkich stron świata i ze wszystkich narodów, i daj nam oglądać jasność oblicza Twego na wieki, gdy powtórnie do nas przyjdziesz. Przemija, bowiem świat, ale trwa Królestwo Twoje na wieki. Dlatego prosimy: Przyjdź rychło, Panie!” (…)

W Konfesji Augsburskiej jest, bowiem napisane: „Kościoły nasze uczą o Wieczerzy Pańskiej, że ciało i krew Chrystusa są prawdziwie obecne i rozdzielane spożywającym obecnego w Wieczerzy Pańskiej; inaczej nauczających odrzucają.” Dopuszczeniem do Eucharystii jest konfirmacja lub konwersja (przyjęcie do wspólnoty Kościoła), choć teologicznie jest nim niewątpliwie Chrzest święty. (…)

Ks. Jan Gross (1938-2014)

Wspomnienie w 10. rocznicę śmierci

Ks. Jan Gross
(1938-2014)

Ks. Jan Gross -
ewangelicki duchowny, wieloletni proboszcz parafii w Mikołowie i Tychach, przewodniczący Synodalnej Komisji ds. Liturgii i Muzyki Kościelnej, członek Konsystorskiej Komisji Egzaminacyjnej Kościoła, radca Konsystorza Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, przewodniczący Międzykościelnej Komisji Śpiewnikowej, które zajmowała się wydaniem Śpiewnika Ewangelickiego (2002), Prezes Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego

25.04.1938 – urodził się w Starogardzie Gdańskim.        

13.08.1938 – został ochrzczony w kościele ewangelickim w Starogardzie Gdańskim.

01.06.1952 – konfirmował go  ks. radca Robert Fiszkal w kościele im. Ks. Marcina Lutra w Chorzowie.

1956 – maturę zdał w  Liceum Ogólnokształcącym im. St. Batorego w Chorzowie Batorym.

1956-1960 – studiował teologię ewangelicką w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie.

23.06.1960 – obronił pracę magisterską z teologii praktycznej zatytułowaną: Stosunek Kościoła Ewangelicko- Augsburskiego [Luterańskiego] do kultu Marii Panny, promotorem był ks. bp prof. dr Andrzej Wantuła.

21.09.1960 – odbył się pierwszy egzamin kościelny pro venia concionandi.            

02.10.1960 – w kościele im. M. Lutra w Chorzowie ks. bp prof. dr. Andrzej Wantuła ordynował studenta teologii Jana Grossa na duchownego Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce.

1960-1961 – wikariusz diecezjalny Diecezji Mazurskiej. Zwierzchnikiem diecezji był wówczas ks. sen. Alfred Jagucki, proboszcz w Szczytnie.

1961-1962 – p.o. administrator  parafii Diecezji Mazurskiej w Dąbrównie, Glaznotach  i Lipowie.

1963-1973 – wikariat w Goleszowie (Diec. Cieszyńska), gdzie proboszczem był  ks.  konsenior Tadeusz Terlik.

25.04.1963 – złożył II egzamin kościelny (proboszczowski) pro ministerio.

28.09.1967 – odbył się ślub ks. Jana Grossa z Krystyną Jarzembowską.

21.03.1970 – w Cieszynie narodziła się córka Elżbieta Helena.

1973-1978 – wikariat w Cieszynie (Diec. Cieszyńska) w czasie, gdy ks. radca dr Alfred Jagucki był proboszczem.

1978-2004 – proboszcz parafii w Mikołowie i Tychach (Diec. Katowicka).

1978-1995 – administrator parafii w Orzeszu (Diec. Katowicka).        

1978-1996 – administrator w Tychach, filiale parafii Mikołów.

od 01.09.1996 – pierwszy proboszcz samodzielnej parafii w Tychach.

1980-1990 – konsenior Diecezji Katowickiej.

1986-2007 – z wyboru księży był członkiem Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP.

1973-2007 – przewodniczący Synodalnej Komisji ds. Liturgii i Muzyki Kościelnej.

1980-2001 – członek Konsystorskiej Komisji Egzaminacyjnej Kościoła.

1990-2001 – radca Konsystorza Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP.

1997-2002 – przewodniczący Międzykościelnej Komisji Śpiewnikowej, które zajmowała się wydaniem Śpiewnika Ewangelickiego (2002).

2002-2007 – Prezes Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego  w RP (do kwietnia 2007).

od 1 lutego 2004 – z chwilą przejścia na emeryturę zamieszkał w Cieszynie.

od 1981 – przewodniczący Śląskiego Oddziału Polskiej Rady Ekumenicznej.

25.03.2014 – zmarł nagle w Cieszynie

Pełnione różne funkcje:

• Przewodniczący Komisji ds. Środków Masowego Przekazu (www.luteranie.pl),
• Przewodniczący Redakcji Ewangelickich Programów Radiowo-Telewizyjnych,
• Współprzewodniczący Ekumenicznej Komisji Luterańsko-Metodystycznej w sprawie wspólnoty ołtarza i ambony.
• Współprzewodniczący Komisji Trójstronnej (luterańsko-reformowano-metodystycznej),
• członek Synodalnej Komisji Pastoralnej,
• członek Synodalnej Komisji Prawniczej.

      Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia:

• Odznaka Wojewódzkiej Rady Narodowej „Zasłużony dla województwa katowickiego” za pracę charytatywną w okresie kryzysu (1981-1985) (1985)
• Wyróżnienie Parafii Polskokatolickiej w Lublinie w dziedzinie ekumenizmu „Serce dla serc” (1998)
• Nagroda Honorowa Diecezji Katowickiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP „Róża Lutra” (2004)
• Nagroda Miasta Mikołowa „Mikołowianin roku 2003” (2004)
• Honorowa Nagroda Związku  Górnośląskiego  im. Wojciecha Korfantego (2005)
• Autor publikacji:
• Pochodzenie sukcesji apostolskie polskich biskupów luterańskich (Dzięgielów 2011, 2012,)

      Współautorstwo następujących publikacji:

•  Bądź z nami, Panie. Modlitewnik (1968),
• Melodie liturgiczne. Cz. 1-3 (Cieszyn 1976),
•  Boże, zaśpiewam ci nową pieśń. Śpiewnik dla młodzieży chrześcijańskiej (Siegen 1976),
•  Chcę być konfirmowany – podręcznik dla konfirmantów,
•  Porównanie wyznań (1988, 2005),
• Przystąpię do ołtarza Bożego. Cz. 1-3 (1995),
• Śpiewnik Ewangelicki (2002),
• Choralnik 2 – Liturgia (2007),
• Agenda II (2006, 2007),
• Misja, Muzyka, Mazury: Księga Pamiątkowa (2007),
• Teologia wiary (2007),

kilkaset artykułów i przyczynków naukowych z dziedziny teologii. 

2002 Katowice - od lewej ks. Jan Gross,
ks. p Tadeusz Szurman, ks. bp Rudolf Pastucha

Ks. bp Jan Szarek
i ks. Jan Gross

Cud natury Ziemi Cieszyńskiej

Cieszynianka wiosenna -
roślina pod ścisłą ochroną,

występuje w kilku rezerwatach przyrody na Śląsku Cieszyńskim. 

Nazwę zaproponował w 1924 roku Kazimierz Simm, profesor  cieszyńskiej Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego.

Z kwiatem wiąże się legenda o tym, że nasiona wraz z ziemią przywiózł szwedzki żołnierz, który zginął na tej ziemi w czasie wojny trzydziestoletniej. Przed śmiercią na swoim grobie kazał wysypać zawartość woreczka z ziemią zawieszonego na szyi przez matkę. Wiosną na jego mogile zakwitły właśnie te kwiaty.