Kalendarium życia i działalności ks. Jerzego Tytza (1888-1944)

 Wspomnienie w 80. rocznicę śmierci

Ks. Jerzy Tytz
(1888-1944)

 proboszcz parafii ewangelicko-augsburskiej w  Sosnowcu, Dąbrowie Górniczej i Zawierciu, radca  Konsystorza, zwierzchnik polskich duszpasterzy kierowanych do pracy w Kościele Ewangelicko-Unijnym na Górnym Śląsku. Redaktor czasopisma „Ewangelik Górnośląski”, obrońca praw polskich ewangelików na Górnym Śląsku.

Stefania Tytz zd. Sztark (1894-1983), żona ks. Jerzego Tytza, kuzynka płk Juliusza Ulrycha (1888-1959) Ministra Komunikacji w latach 1935-1939

05.07.1888 – w Warszawie urodził się ks. Jerzy Tytz (zm. 1944) jako syn Andrzeja Tytza urzędnika telegrafu i Ludwiki zd. Deicków

1906 – egzamin maturalny zdawał jako ekstern w czasie trwającego strajku szkolnego

1906-1912 – czas odbywania studiów teologicznych na Uniwersytecie w Dorpacie (Estonia). Studiował razem z księżmi Edmundem Wentzlem i Julianem Deiterem

06.10.1912 – ks. bp. Juliusz Bursche w asyście ks. Rudolfa Gundlaha i ks. Hadriana ordynował mgr teol. Jerzego Tytza w kościele Św. Trójcy w Łodzi

1913 – przez kilka miesięcy pełnił funkcję wikariusza superintendenta Diecezji Kaliskiej ks. Busego

Od grudnia 1913-1918 – proboszcz administrator, a następnie proboszcz parafii w Stawiszynie

Od czerwca 1919-1923 – proboszcz w Kielcach. Bierze udział w wojnie bolszewickiej, pełniąc funkcję wiceprezesa  Czerwonego Krzyża okręg kielecki oraz prezes Polsko-Amerykańskiego Komitetu pomocy ofiarom wojny i dzieciom, współzałożyciel szpitala dla dzieci w Kielcach i różnych instytucji, w których działał jako członek Zarządu

01.06.1923 – odbyły się wybory proboszcza w parafii w Sosnowcu. Ks. Jerzy Tytz zostaje wybrany proboszczem parafii w Sosnowcu z administracją w Dąbrowie Górniczej, zakłada chór parafialny, Towarzystwo Polskiej Młodzieży Ewangelickiej, Ewangelickie Koło Pań opieki nad ubogimi

1932-1939 – zaangażowany w tzw. „sprawę polską” na Górnym Śląsku, przewodniczący Towarzystwa Polaków Ewangelików na Górnym Śląsku

01.07.1937 – obejmuje administrację filiału w Zawierciu

10.10.1937 – obchodzi jubileusz 25-lecia ordynacji. W uroczystości wzięli udział: ks. bp Juliusz Bursche i liczne grono księży oraz wojewoda śląski M. Grażyński, który udekorował Jubilata wysokim odznaczeniem państwowym – Złotym Krzyżem Zasługi – za działalność w ramach propagowania polskiego ewangelicyzmu. 

Publikuje w „Głosie Ewangelickim”, „Ewangeliku Górnoślskim”

1939-1944 – lata drugiej wojny światowej. Pod koniec 1939 r. pozbawiono go możliwości sprawowania funkcji religijnych.  W styczniu 1940 r. ks. Tytz został aresztowany i osadzony w więzieniu w Sosnowcu. Później przewieziony do Katowic, gdzie został uwięziony w więzieniu dla  więźniów politycznych. Po kilku miesiącach wypuszczony na wolność z nakazem meldowania się na komisariacie w Sosnowcu. Założył przy zakładzie Dietla spółdzielnię, w której organizował pomoc dla mieszkańców Sosnowca, dodatkowo zajmował się handlem.

1944 – idąc jedną z ulic Sosnowca uderzył w rusztowanie i skaleczył. Po czasie do rany dostało się zakażenie. Nie chciano przyjąć go do szpitala. Dzięki pomocy rodziny Dietlów, udało się go przyjąć w szpitalu w Pszczynie. Niestety, choroba zakaźna (podejrzewano tężec), była tak zaawansowana, że ks. J. Tytz zmarł. 

06.05.1944 – w szpitalu w Pszczynie zmarł ks. Jerzy Tytz

10.05.1944 – na cmentarzu ewangelickim przy ul. Smutnej w Sosnowcu odbył się pogrzeb ks. Jerzego Tytza, który odprawił ks. Sorge z Katowic.

06.05.1945 – Rada Kościelna zorganizowała obchody pierwszej rocznicy śmierci ks. Jerzego Tytza. Przy jego grobie spotkały się setki ludzi, którzy nie mogli go pożegnać podczas jego pogrzebu. Zabrakło tych, którzy zginęli w obozach i podczas działań wojennych. W czasie żałobnych uroczystości nad grobem duchownego przemówił ks. Edward Dietz (ówczesny administrator parafii w Sosnowcu), G. Rott (członek Rady Kościelnej) oraz były prezydent Sosnowca.

 Jaki był ks. Jerzy Tytz?

„Bywają ludzie wybitni, utalentowani, których zarówno wysiłek ich twórczej pracy, jak i zdolności idą w jednym kierunku. Ks. Tytza cechowała wielostronność zarówno jego zdolności i zainteresowań, jak i twórczej pracy. Utalentowany kaznodzieja, zamiłowany w swej pracy duszpasterz, wzorowy organizator życia kościelnego, publicysta i autor szeregu artykułów, które ukazywały się w prasie ewangelickiej, oraz broszur o charakterze religijno-kościelnym, wybitny działacz na niwie społecznej i zapamiętały bojownik sprawy polskiej – oto szeroki wachlarz działalności śp. ks. Jerzego Tytza. (…)

Ile wymagało to energii, zapału, żeby o wszystkim pomyśleć, wszystko przygotować, dawać wskazówki, często tu i ówdzie samemu odprawiać nabożeństwo. Na to wszystko ks. Jerzy Tytz znajdował czas i energię. Bez jego udziału nie odbyło się żadne zebranie, żadna konferencja, ani żadna uroczystość. Wszędzie albo przewodniczył, albo był głównym referentem. Co tydzień odbywały się konferencje księży pod jego kierownictwem. Był duszą całej tej trudnej pracy duszpasterskiej, był orędownikiem polskiej sprawy w Kościele Górnośląskim. W walce o prawa dla ludności polskiej był nieugięty, nie uznawał żadnego kompromisu ani połowiczności.”

„Strażnica Ewangeliczna” 1954, nr 11, 164-166